Przybornik
Spotkanie z postaciami z bajek

SZKOŁA DAWNIEJ A DZIŚ

Szkoła to nasz drugi dom. Tu spędzamy dużo czasu.

Uczymy się i bawimy. Nasza szkoła jest najlepsza !

 

Tak mówili o szkole jej dawni uczniowie. Tak i Wy, dziś mówicie o swojej szkole. Czy to znaczy, że szkoła w niczym się nie zmieniła? Jest taka sama jak za czasów Marii Kownackiej?

Przenieśmy się w czasie i poznajmy szkołę naszych babć i dziadków.

 

 

W dawnej szkole dzień rozpoczynał się apelem, na początku którego odśpiewany był hymn szkolny. Uczniowie - przewodniczący, prezentowali swoją klasę przed dyrektorem, meldując jej stan tzn. ilu uczniów jest obecnych w danym dniu w szkole, a ilu nieobecnych. Dyrektorzy na apelu omawiali ważne sprawy szkoły, plany i zadania, nagradzali, ale i karali niegrzecznych uczniów.

Przerwę lekcyjną ogłaszał woźny lub dyżurujący nauczyciel dzwoniąc ręcznym dzwonkiem. Dyżury na przerwach pełnili starsi uczniowie, wytypowani przez nauczycieli. Uczniowie Ci zawsze rano sprawdzali, czy każdy uczeń ma przyszytą tarczę z numerem szkoły.

Na przerwach dzieci grały w gumę, skakały na skakankach, uderzały pieniążkiem w słupek tak, aby wpadł do odpowiedniego dołka, grały w klasy, chowanego, podchody czy dwa ognie.

W dawnej szkole panowała większa dyscyplina. Stosowane były kary cielesne, np.: uderzenie linijką, piórnikiem lub trzciną w otwartą dłoń; „ośla ławka”, w której siedziało się za karę; ciągnięcie za uszy; stanie w kącie przez określony czas z podniesionymi rękoma; wystąpienie na apelu szkolnym za niewłaściwe zachowanie; pozostanie po lekcjach w szkole i przepisywanie jednego zdania 100 razy.

Sale lekcyjne wyposażone były bardzo skromnie. Nie było wielu pomocy dydaktycznych. Potrzebne pomoce do nauki dzieci wykonywały same. Często nauka odbywała się w klasach łączonych czyli np.: klasa I z II i na zmiany. Rano od 8.00 pierwsza zmiana, druga od godziny 14.00. Był też taki czas, że dzieci chodziły do szkoły w sobotę. Wtedy tylko niedziela była dniem wolnym.

W salach zbudowane były katedry czyli podwyższone miejsca, gdzie znajdowało się biurko nauczyciela. Ławki szkolne często nie były dostosowane do wzrostu uczniów. W blatach ławek znajdowały się otwory na kałamarze. Dzieci pisały ciekłym atramentem za pomocą obsadek ze stalówką. Wprowadzono kaligrafię, czyli naukę pięknego pisania.

Stalówka to następczyni stosowanych wcześniej do pisania piór ptasich (zazwyczaj piór gęsich).

W dawnej szkole obowiązkowe były fartuszki. Dziewczynki ubierały fartuszki z białym kołnierzykiem, a chłopcy granatową bluzkę także z białym kołnierzykiem. Włosy dziewczynki musiały mieć związane w warkocze, a chłopcy, krótko obcięte. Na rękawie każdy uczeń miał przyszytą tarczę z numerem szkoły.

W szkole obowiązywały tornistry. Tornister był z twardej skóry zapinany na dwie metalowe sprzączki. Uczniowie nosili w tornistrze: piórnik, a w nim: stalówki, ołówki, pióro, kałamarz, bibułkę, gumkę – myszkę, scyzoryk czyli temperówkę, zeszyty, elementarz, farby, pędzle, naparstek, strój gimnastyczny, buty na zmianę oraz kanapkę.

W klasach I – III tornistry nosili wszyscy uczniowie. Każdy uczeń zobowiązany był do noszenia w woreczkach obuwia zmiennego, przeważnie były to tenisówki i tzw. „pepegi.” Kiedyś nie było w szkołach sal gimnastycznych. Dzieci zimą ćwiczyły w klasach, na korytarzach. Latem na powietrzu, przed szkołą. Nie wszędzie były boiska szkolne, raczej były to skromne place do zabawy. W szkołach, szczególnie na wsiach, brak było łazienek. Toalety mieściły się w drewnianych lub murowanych budynkach, na zewnątrz szkoły.

Nauka w szkole podstawowej trwała 8 lat. Książki uczniowie przekazywali sobie z roku na rok. Musiały być one obłożone. Najczęściej w szary, pakowany papier lub gazetę.

Dzięki rozwojowi techniki szkoła stale się rozwija i zmienia.

Jak wygląda życie w twojej szkole?

 

SŁOWNICZEK

 

  Stalówki to ukształtowane w formie cienkiego ostrza rozdwojonego na końcu, stalowe (stąd nazwa) cienkie blaszki, służące do pisania piórem przy pomocy ciekłego atramentu.

 

 

 

 

  Kałamarz - to naczynie do przechowywania piór lub atramentu. Pojawiły się, gdy ludzie zaczęli pisać.

 

 

 

  Gumka – myszka – zwykła biała gumka do mazania.

 

 

   Scyzoryk - to współczesna temperówka.

 

  Bibułka – to cienki papier do usuwania nadmiaru atramentu.

 

   Naparstek – to osłona na palec przed ukłuciem podczas ręcznego szycia.