"DAWNE ZAWODY"

   Przenieśmy się w dawne, odległe czasy. Żyły wtedy nasze babcie i prababcie. Świat wyglądał troszke inaczej, bo i ludzie ubierali się, czesali inaczej. Panowała inna moda i zwyczaje. Potrzeby ludzi też były inne. Technika nie była tak bardzo rozwinięta jak teraz. Ludzie wiele przedmiotów musieli wytwarzać własnymi rękoma, dlatego wielu było specjalistów w swoim zawodzie.

Poznajcie niektórych z nich.

• Pan Józef był bednarzem. Wyrabiał ręcznie z drewna naczynia drewniane. Były to różnej wielkości beczki, kadzie, balie, maselnice, cebrzyki.

W beczkach przechowywano miód i zboże. Dzisiaj beczki służą do kiszenia ogórków, kapusty.

Kadzie to bardzo duże, drewniane naczynia, miały zastosowanie  w browarach, garbarniach. Przechowywało się w nich płyny np. wino. Dziś naczynia te wytwarzane są już ze stali nierdzewnej, miedzi i ceramiki.

Balie to drewniane naczynia o różnych kształtach (okrągłe, szerokie, płytkie). Służyły do prania bielizny, wykonane były z drewnianych klepek.

Dzieża służyły do rozczyniania mąki i wyrabiania ciasta chlebowego.

Maselnice służyły do wyrobu masła.

Cebrzyki to drewniane wiaderka, wykonane z dobrze dopasowanych klepek, spiętych i ściśniętych do siebie dwoma, trzema klamrami. Służyły do polewania wodą w saunie. Na wsi wykorzystywane były do różnych prac domowych i gospodarczych.

Wyroby te sprzedawno na jarmarkach, targach.

• Pan Grzegorz to ceglarz. Zajmuje się wyrobem cegieł z gliny.

• Pan Kazimierz to druciarz. Jest wędrownym rzemieślnikiem, zajmującym się naprawą sprzętu gospodarstwa domowego. Drutuje rozbite gliniane garnki za pomoca siatki drucianej. Wyrabia łapki na myszy, klatki na ptaki, wieszaki, spinki i przedmioty ozdobne.

• Pan Wojciech to folusznik. Zajmuje się przygotowywaniem tkanin, dzianin wełnianych oraz czyszczeniem ubrań z tłuszczów i klejów.

• Pan Bogdan to znany garncarz. Jest jednym z najstarszych rzemieślników. Wyrabia ceramiczne naczynia i przedmioty codziennego użytku, głównie z gliny z domieszką piasku. Naczynia lepi ręcznie, po wysuszeniu, wypala je w ognisku. Jego uczeń toczy garnki na kole garncarskim i wypala w specjalnym piecu.

• Czesław to klucznik. Zarządza kluczami na zamku, folwarku i w fabryce. Sprawuje nadzór nad tymi obiektami. Często nazywany jest odźwiernym. W dzisiejszych czasach klucznik nazywany jest portierem, pracuje w różnych instytucjach, zakładach pracy.

• Niedaleko pana Czesława mieszka kowal, pan Zdzisław. Zajmuje się wykuwaniem przedmiotów z metalu, takich jak: kociołki, podkowy, gwoździe, narzędzia, kosy, strzały, miecze. Podkuwa oraz pielęgnuje końskie kopyta. Pracuje w kuźni.

• Pan Hieronim to kołodziej. Wyrabia drewniane wozy, dorożki, sanie i koła.

• Pan Piotr to zdun. Zajmuje się budową i naprawą pieców kaflowych: pokojowych, kuchennych, chlebowych, czyli tych do wypieku chleba.. W dzisiejszych czasach zdun zajmuje się budową kominków, jednak specjalistów w tym zawodzie jest coraz mniej.

• Nad rzeką mieszka pan Franciszek. To flisak. Jego praca polega na transportowaniu drewna i innych towarów rzeką. Do transportu wykorzystuje tratwy oraz specjalne łodzie transportowe.

• Jest też we wsi ludwisarz– pan Stanisław. To rzemieślnik odlewający z brązu, miedzi, mosiądzu dzwony, lufy do armat, posągi oraz przedmioty ozdobne: świeczniki, lichtarze, kinkiety.

• W małej chatce na skraju lasu mieszka pan Jan, jest łyżkarzem.  Wytwarza z miękkiego drewna łyżki, a także inne przedmioty gospodarcze i kuchenne. Pracuje głównie zimą, bo latem więcej czasu spędza na polu.

• Pan Zdzisław to kaflarz. Ręcznie wytwarza z gliny kafle służące do wykładania powierzchni pieców, potocznie nazywanych piecami kaflowymi. Kafle służą również do wykładania pieców kuchennych, kominków. Po uformowaniu z gliny kafla, pan Zdzisław wypala go w piecu, a następnie pokrywa szkliwem. Można także ozdabiać takie kafle.

• Rymarz to pan Zbigniew, który kocha konie. Wytwarza uprzęże konne, siodła oraz różne akcesoria jeździeckie. Szyje je ręcznie ze skór i wykańcza metalowymi okuciami.

• Sitarzem jest pan Witek. To on produkuje różnego rodzaju sita, służące do przesiewania mąki, ziarna. Sita różnią się wielkością powierzchni wielkością oczek. Siatkę wykonuje z końskiego włosa, a obręcze, na których mocuje siatkę z drewna sosnowego.

• Pan Krzysztof to smolarz. Człowiek trudniący się wyrobem smoły, wypalaniem węgla drzewnego.

Na wsi jest jeszcze wiele zawodów. Niektóre z nich znasz na pewno dobrze.

Pytania do tekstu:

1. Jakie zawody wykonywali kiedyś ludzie?
2. Na czym polegała praca ludzi w każdym zawodzie?
3. Czy praca ludzi była kiedyś łatwa?
4. Czym różnią się dawne zawody od obecnych?
5. Czy chciałbyś w przyszłości wykonywać, któryś z wymienionych zawodów?